Dziś jest 28 marca A.D. 2024 -
 

Wierni

1. Sytuacja wyznaniowa parafii.

Stosunki narodowościowe w naszym mieście sprawiły, iż nigdy nie stworzyliśmy jednego organu w kwestii wyznaniowej. Oprócz najliczniejszej grupy, katolików, na terenie parafii NSPJ mają swoją siedzibę wyznawcy Kościoła Ewangelicko - Unijnego. Posiadał on znaczne wpływy wśród społeczności niemieckiej, a duszpasterze niemieccy wykorzystywali swoją działaność do kultywowania niemieckości.

Drugim z wyznań ewangelickich był Kościół Ewangelicko - Augsburski. W latach swojej świetności, ok. 1939r., liczba wyznawców wahała się w granicach 600 osób. Siedzibę lokowano w różnych miejscach: przy ul. Marcinkowskiego 8B, w auli dawnego gimnazjum przy Pl. Wolności, w świątyni staroluterańskiej przy ul. Poznańskiej 13 (dziś Warszawska 10).

Kolejne wyznanie to Kościół Narodowy, powstały w USA wśród polskiej emigracji. Odrzucił on jurysdykcję papieża, jego nieomylność w sprawach moralności i wiary, wprowadził do liturgii język narodowy i zwrócił kapłana twarzą do wiernych, co w konsekwencji przyczyniło się do zerwania kontaktów z Rzymem. W Bydgoszczy pierwsza gmina powstała w 1925r. Posługi duszpasterskie udzielano bardzo tanio lub bezpłatnie, co przyciągało warstwy najbiedniejsze. Tym samym liczba wiernych sukcesywnie wzrastała, jednakże nigdy poważnie nie zagroziła Kościołowi łacińskiemu.

Baptyści, odłam ptotestantyzmu powstały w XVIIw. w Anglii, również zostawił swój ślad w historii miasta. Liczba wiernych, głównie Niemców, na przestrzeni lat zamykała się w granicach 200 osób. Swoją świątynię zbudowali przy ul. Pomorskiej 41; potem oddano ją w ręce metodystów.

Zbór Adwentystów Dnia Siódmego powstał w Bydgoszczy w 1901r. Składał się zarówno z Niemców jak i z Polaków. Do końca lat 20' nabożeństwa i zebrania odbywały się w domu Liny Kluth, przy ul. Sienkiewicza 68; od roku 1930 w kaplicy przy ul. Lipowej 9.

Metodyści, odłam kościoła anglikańskiego, funkcjonowali w Grodzie nad Brdą od 1925r. Na początku spotykali się w mieszkaniu na Wałach Jagiellońskich, w byłej sali tanecznej przy ul. Marcinkowskiego; po II wojnie światowej w kościele po baptystach. Na terenie naszej parafii zamieszkiwało ok. 20 wiernych tego wyznania.

Jacob Albrecht był twórcą Polskiego Zjednoczonego Kościoła Ewangelickiego. W Bydgoszczy liczba wiernych wynosiła ok. 70 i, wraz z biegiem lat, malała. Nabożeństwa odprawiano w kaplicy przy ul. Libelta 8 i Zduny 10 oraz w Domu Modlitwy Społeczności Chrześcijańskiej.

Zielonoświątkowcy przypisywali sobie moc uzdrawiania i dar glosolalii (mówienie językami). W kościele przy ul. Miedza 2, w mieszkaniach prywatnych oraz w kaplicy przy ul. Zduny 2, w różnego rodzaju nabożeństwach brało udział ok. 70 osób.

Na terenie parafii NSPJ zamieszkiwali też Żydzi, nie posiadali własnej synagogi, oraz prawosławni. Tych pierwszych było 4, drugich 5. Działali tutaj również badacze Pisma Św. wywodzący się od Charlesa T. Russela. Gromadzili się przy ul. Dolina 23. Roznosili po domach różnego rodzaju broszurki i wydawali czasopismo - "Strażnicę".

Nigdy nie odnotowano na terenie naszej parafii wzmożonej działalności sekt, tym bardziej żadnych poważniejszych incydentów z ich udziałem.

2. Sytuacja religijno - moralna.

Elementami życia religijnego parafii są:

- uczestnictwo w niedzielnej Mszy św. i nabożeństwach okolicznościowych

- przystępowanie do sakramentów

- katechizacja, powołania kapłańskie i zakonne

- przyjmowanie przez parafian kolędy

- przynależność do działających w parafii bractw i stowarzyszeń.

Lata 1924 - 1939

Był to czas niczym nieskrępowanej wolności religijnej. W parafii działało wiele, i licznie zrzeszających, bractw i stowarzyszeń (m.in. KSM, Krucjata Eucharystyczna). Miało to swoje odbicie w uczestnictwie w niedzielnych Mszach św., w których udział wynosił ok. 90%. Dzieci, zarówno te wychowywane w duchu katolickim, jak i innych wyznań, uczyły się i były obecne na lekcjach religii w szkole. Duża część parafian nie wypełniała obowiązków przystąpienia do spowiedzi Wielkanocnej, za co groziła kara pozbawienia chrześcijańskiego pogrzebu. W tym też czasie powołanie kapłańskie poczuło 43 mężczyzn.

Lata 1939 -1945

Czas wojny był okresem poważnych, zewnętrznych utrudnień uczestnictwa parafian w życiu religijnym. W trakcie spowiedzi i nabożeństw nie wolno było używać j. polskiego, znacznie ograniczono ilość mszy. Wierni nie korzystali z sakramentu spowiedzi ponieważ nie chcieli spowiadać się w j. niemieckim lub go też po prostu nie znali. Msze św. miały mniejszą frekwencję, co było konsekwencją częstych łapanek. Katechizacją objęto tylko dzieci przystępujące do Pierwszej Komunii św., resztę pozbawiono tego przywileju. Rozwiązano wszystkie bractwa i stowarzyszenia, życie parafii zamarło.

Lata 1946 - 1988

Lata te zostały nacechowane zmaganiami z systemem totalitarnym i postawami rosnącej konsumpcji. W 1949r. władze państwowe zdelegalizowały wszystkie istniejące na terenie parafii bractwa, co odbiło się w liczbie uczestniczących w niedzielnej Mszy św. i w nabożeństwach, przyjmujących Komunię św., przystępujących do spowiedzi w okresie Wielkanocy. Pomimo gwałtownego spadku religijności (a przejawiało się to również we wzroście rozbitych rodzin, małżeństw rozwodników, czy też ludzi bez ślubu kościelnego) utrzymała się wysoka liczba powołań kapłańskich - 85. Zamieranie życia religijnego było owocem wzmożonej ateizacji, zeświecczenia społeczeństwa oraz rozwój światopoglądu materialistycznego i konsumpcyjnego.

3. Służba kościelna

3.1 Organiści

Pierwszym był p. Mrugowski. Prowadził niemiecki chór pod wezwaniem Św. Cecylii. Po nim, przez 8 lat, pracował na tym stanowisku Leon Jaworski wspólnie z niewidomym organistą Szczepanem Jankowskim. L. Jaworski, jako dydygent, prowadził chór Harmonia, a także był naucycielem w szkole muzycznej. W 1928r. ks. Stepczyński zwolnił go z tej posady i na stanowisku pozostał tylko Sz. Jankowski. Poświęcił on naszemu kościołowi 65 lat życia. Urodził się 25 grudnia 1900r. w Wudzyniu. Syn kowala, matka zajmowała się domem i opieką nad dziećmi. Stracił wzrok w wieku 9 lat, co stało się przyzczyną umiejscowienia w zakładzie dla niewidomych w Bydgoszczy. Tam odkryto jego talent muzyczny i zamiłowanie do muzyki organowej. Opanowanie gry na organach oraz ukończenie nauki w bydgoskim konserwatorium Winterfelda pozwoliły mu na objęcie posady organisty. W roku 1925 utworzył chór żeński Panien Różańcowych. Pięć lat później ukończył Państwowe Konserwatorium w Poznaniu z tytułem wirtuoza - organisty. Kontynuował naukę w Akademii Muzycznej w Lipsku. Napięta sytuacja w Niemczech i wybuch wojny przerwały te studia. Jako znany wirtuoz i kompozytor organowy koncertował w rozlicznych miejscach, brał udział w konkursach i zdobywał nagrody. W czasie II wojny, kiedy dozwolone było granie wyłącznie niemieckich pieśni, wplatał w swoją grę elementy polskich pieśni religijnych i hymnu narodowego. Po wojennej zawierusze w dalszym ciągu prowadził działalność kompozytorską, wirtuozerską i pedagogiczną. Za wielkiie zasługi, 30 listopada 1964r. otrzymał z rąk Ojca Św. Pawła VI medal "Pro Ecclesia Pontifice". Niemalże do samej śmierci zasiadał za pulpitem organów. Zmarł 10 kwietnia 1990r. Pochowano go na naszym cmentarzu parafianym. Po nim posadę objął Krzysztof Konopiński, założyciel młodzieżowego zespołu wokalno - instrumentalnego "Adonaici". Obecnie głównym organistą jest Michał Kołodziej.

3.2 Kościelni

Pierwszym zakrystianinem, Polakiem, był p. Działowski. Po nim stanowisko to objął Edward Machowicz. Sumienny i obowiązkowy pracownik. Przeszedł na emeryturę w 1983r. Następcami zostali: Bronisław Bany i Tomasz Stukowski. W tej chwili funkcję tę pełni Tomasz Grzelski. Nad wyraz rzetelny i pracowity oraz znający się na rzeczy, a przy tym obdarzony dużą dozą poczucia humoru. Jego zastępcą jest Adam Ćwikliński.

3.3 Zarządcy cmentarza

Od chwili założenia nekropolii zarządcą był Stanisław Kuźba. Potem powołano na to stanowisko Jakuba Lipińskiego, dalej Jerzego Witkowskiego. W 1984r. cmentarz w zarząd objął Wojciech Gatza. Po śmierci  jego obowiązki przejęła żona, Aleksandra Gatza. Do obowiązków należą: administrowanie cmentarzem, obsługa i pomoc przybywającym nań ludziom, prace związane z pogrzebami. Obecnie funkcję zarządcy cmentarza pełni Mirosław Nitka.

3.4 Rendantka

To dziwne słowo oznacza księgową oraz osobę odpowiedzialną za sprawy cmentarne. Kolejno funkcję tę pełniły: Franciszka Sankiewicz, Stefania Mathea, Danuta Roehle, Maria Miszuk, obecnie Magdalena Chylewska.

4. Rady parafialne

W sprawach dotyczących finansów i majątku parafii był to organ, który współdecydował wraz z proboszczem. W jego skład wchodziły osoby cieszące się szczególnym zaufaniem pośród pozostałych wiernych. Rady parafialne trwały do lat 50' XXw. Do przełomu V i VI dekady Rada (inaczej Dozór kościelny) praktycznie nie istniała. W sprawach parafialnych udział mieli ludzie utrzymujący kontakt z proboszczem i pomagający społecznie w pracy duszpasterskiej. Przewodniczącym zawsze był proboszcz. W 1983r. w związku z budową Domu Katechetycznego, Rada otrzymała miano Rady Budowlanej. W jej skład weszli: Antoni Branicki, Franciszek Pawłowski, Jan Zieliński. Pierwsze posiedzenie dotyczyło sprawy zapewnienia energii elektrycznej na placu budowy. Następne - zakup materiałów budowlanych, wszelkich prac związanych z budową, sprawami kościoła, doprowadzeniem ciepłociągu do świątyni. Dozór stanowił organ doradczy, zwłaszcza w sprawach techniczno - ekonomicznych

5. Siostry Elżbietanki

Przybyły do Bydgoszczy dzięki staraniom Stowarzyszenia Św. Cecylii przy kościele Jezuitów. Do parafii NSPJ sprowadzono je w 1952r. Na początku były to dwie siostry: s. Humiliana Wardowska oraz s. Czesława. Trudniły się katechizowaniem, pomocą charytatywną, prowadzeniem stołówki dla kapłanów. Pielęgnowały również chorych w ich domach. W historii parafii swoją kartę zapisała s. Felicja Plichta. Oprócz ww. czynności zajmowała się też organizacją pielgrzymek, akademii z okazjii różnych uroczystości, przygotowywaniem misteriów i jesełek wystawianych w kościele. Założyła Stowarzyszenie Dzieci Maryi. Siostry Elżbietanki były łącznikami parafian z proboszczem; przetrwają w pamięci jako te, które oddały życie w służbę ubogim i potrzebującym.


Ostatnia modyfikacja: 2020.09.27 22:39,

 
 
 
Projekt i oprogramowanie - Michał Jędryka